Bruksizm, diş gıcıtdatma ve/veya sıkma olarak da bilinmektedir. ABD'de yaklaşık 30 ila 40 milyon çocuğu ve yetişkini etkileyen çok yaygın bir durumdur.
Belirtiler ve Semptomlar
Aşağıdaki belirtilerden herhangi birini fark ederseniz, bruksizm yaşıyor olabilirsiniz:
- Ritmik çene kası kasılmaları
- Geceleri aynı odayı paylaştığınız kişinin uykusunu bozabilecek bir gıcırtı sesi
- Sıkı veya ağrılı çene kası
- Temporomandibular eklemin patlaması veya tıklanması
- Yüzde uzun süreli ağrı
- Hasarlı dişler, kırık diş dolguları ve yaralı diş etleri
- Baş ağrısı
- Dişlerini sıkma nedeniyle alt çenenin yan tarafında şişlik (bazen)
Nedenleri
Bazı uzmanlar bruksizmi bir alışkanlık olarak görürken, diğerleri bunu aşağıdakilerden birine bağlamaktadır:
- Stres, kaygı, hayal kırıklığı ve öfke
- Bir maloklüzyon (kapanış bozukluğu) veya diş ve çene doğru hizalanmadığında
- Yüzdeki sinir ve kasların bazı nadir hastalıklarının bir belirtisi
- Nadir durumlarda, depresyonu tedavi eden bazı ilaçların bir yan etkisi olabilir. Bunlar arasında Prozac (fluoksetin), Zoloft (sertralin) ve Paxil (paroksetin) bulunur.
- Huntington veya Parkinson hastalığının bir komplikasyonu
Teşhis
Dişlerini gıcırdatan insanlar bu alışkanlıklarından habersiz olabilir, çünkü bu sorun genellikle uykudayken ortaya çıkmaktadır. Bruksizm; dişlerin aşınması ve temporomandibular eklem bozukluğunun gelişimi de dahil olmak üzere ağız sağlığı üzerinde geniş kapsamlı etkilere sahip olabilir. Bruksizm yaşadığınızı düşünüyorsanız diş hekiminizle konuşmanız büyük önem taşır.
Önleme
Yaşadığınız bruksizm stresle ilgiliyse terapi ve rahatlama teknikleri size yardımcı olabilir. Tütün ve kafein gibi uyarıcıları azaltmak iyi bir fikir olabilir.
Tedavi
En basit çözüm, uyurken dişlerin birbirine sürtünmesini önleyen profesyonelce yapılmış bir gece plağı (koruyucusu) kullanmaktır. Diş hekiminiz ayrıca dişlerin uygun şeklini ve boyutunu korumak için hasarlı dişleri dolgu veya kronla restore etmek zorunda kalabilir.
Nöroterapi, kas aktivitesini ölçen elektronik aletler yardımıyla gün içerisinde dişlerini gıcırdatan kişilerde kullanılabilir ve bu kişilere ısırma kuvveti onlar için çok şiddetli hale geldiğinde kas aktivitesinin nasıl azaltılacağı öğretilmektedir. Ayrıca, uyku bruksizminden muzdarip bireylere yardımcı olmak için hipnoz üzerinde çalışılmaktadır.
İlgili Diğer Sorunlar
Şiddetli bruksizm yaşayan kişiler dişlerini kırabilir ve diş dolgularına zarar verebilir, diş gıcırdatma veya sıkma diş minesinin dış katmanlarının aşınmasına neden olarak diş hassasiyetinde artışa yol açabilir. Şiddetli bruksizmin nedenleri:
- Temporomandibular eklem rahatsızlığı (TMJD) olarak da adlandırılan bazı çene disfonksiyonu vakaları
- Baş ağrısı
- Sebebi bilinmeyen yüz ağrısı
- Yemek yerken, ısırırken veya konuşurken rahatsızlık
