Rampant çürükler, yetersiz beslenme, ağız pH'ı, kök çekilmesi ve zayıflamış mine yapısı gibi çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Herhangi bir yaşta herhangi bir insan bu çürüklere karşı duyarlı hale gelebilir, ancak neyse ki ağız sağlığınızı eski formuna kavuşturacak tedavi yöntemleri bulunmaktadır.
Diş Çürüğü Nedir?
Diş çürüğü aşağıdaki üç çeşide göre sınıflandırılır ve sınıflandırılma şekli ağzın içindeki yerine bağlıdır.
- Arayüz Çürüğü - Dişin yan yüzeylerinde veya iki diş arasında olur.
- Pit ve fissür çürüğü - Dişlerin çiğneme yüzeyindeki derin oluklarda olur.
- Kök çürüğü - Dişin veya dişlerin kök yüzeyinde, çoğu zaman hastada diş eti çekilmesi olduğunda görülür.
Diş çürükleri, ağızdaki asitler yüzünden dişin sert yüzeylerinin demineralize olduğu geri döndürülemez bir diş hastalığıdır. Çoğunlukla bu asitler, hem dişlerin üzerinde hem de diş etlerinin yüzeyinde ağzın içerisinde yaşayan bakterilerin yan ürünü olarak üretilirler. Contemporary Clinical Dentistry’ye göre rampant çürükler, yayılmış ve hızla artan diş çürüğü durumuna verilen isimdir ve hastanın ağzında 10 dişten fazlasında çürük bulunması durumunda kullanılan bir terimdir. Diş çürükleri, uygun ağız bakımı eğitimi ve evde iyi ağız sağlığı uygulamaları yürütülerek önlenebilmektedir. Iowa Departement of Public Health, diş uzmanlarının, ağız sağlığının çocukluk çağında günlük temizlik rutinini oluşturulmasıyla başladığına inandığının altını çiziyor.
Farklı Yaş Gruplarında Diş Çürükleri
Erken çocukluk döneminde, yeni yürümeye başlayan çocuklar eğer gece yatmadan hemen önce biberondan veya alıştırma bardağından mama, süt veya düşük pH'lı meyve suları içerlerse rampant çürükler ortaya çıkabilir. Eğer yatmadan önce çocuğun ağzı temizlenmezse düşük pH, gece boyunca ağız içi bakterilerinin içeceklerdeki şekerlerle beslenmelerine olanak sağlar. Asidin dişlere saldırdığı ortamlarda demineralizasyon gelişir. American Dental Association’a göre bu süreç "biberon çürüğü" olarak adlandırılmaktadır.
Asitli içecekler, sporcu içecekleri veya enerji içecekleri gibi aşırı şekerli ve düşük pH'lı içecekler içtiklerinde bu durumdan ergenler de etkilenebilirler. Ergenlik dönemi diş çürükleri, diş hekimi uzmanlarına büyük zorluk çıkarır, çünkü bunlar çoğunlukla daimi dişlerde yer alır. Bu sorun ergen bireyin, gülme ve sosyalleşmede kendine güvenini etkileyebilir ve ayrıca hastayı okula ya da işe gitmekten alıkoyan ağrı ve rahatsızlıklara da neden olabilir. Ergenlik dönemindeki diş çürükleri yetersiz beslenmenin bir göstergesi olabilir. Gençler beslenmelerindeki şeker miktarını azaltarak ve şekersiz sakız çiğneme, bol miktarda florürlü su içme gibi sağlıklı alışkanlıklar edinerek ve ağız bakım alışkanlıklarını geliştirerek ağız sağlıklarını iyileştirebilirler.
Özellikle ağız kuruluğu yaşayan yetişkin ve ileri yaşlı insanlarda da rampant çürükler görülebilir. Yaşlanma, radyasyon tedavisi veya belirli ilaçlar nedeniyle tükürük üretimi azaldığında, ağzın demineralizasyon ile mücadele etme yeteneği de azalır çünkü tükürük, ağzın doğal bir temizleyicisi olarak görev yapmaktadır. Kserostomi olarak da bilinen ağız kuruluğu, diş çürüklerinin ortaya çıkması ve diş içerisinde derinlemesine ilerlemesi için mükemmel bir saldırı ortamı yaratır.
Diş Çürüğü Tedavisi
Diş çürüklerinin giderilmesi işlemi, dişi güçlendirmek amacıyla bir dolgu yapılmasını takiben dişin hastalıklı kısmının kaldırılmasını da kapsayan restoratif tedaviler kanalıyla gerçekleştirilir. Rampant çürük nedeniyle dişin önemli bir bölümü kaybedildiyse, diş hekiminiz dişi korumak amacıyla dişin üzerine bir kuron kaplama tercihinde bulunabilir. Restorasyon seçeneği, dişin sağlıklı kalmış kısmının boyutuna ve dişin nerede bulunduğuna bağlıdır.
Rampant çürüğü olan hastalarda hastalığın gelişimi, hastanın yaşı ne olursa olsun alışkanlıklarını değiştirmeye hazır olmasına bağlıdır. Beslenme alışkanlıklarında yapılan değişiklikler, ağız hijyeninin iyileştirilmesi ve diş hekiminin tavsiyelerinin dinlen
