Diş Apsesi Nedir?
Diş apsesi, iltihabın toplandığı dişin iç kısmında bulunan bakteriyel bir enfeksiyondur ve bu durumdan muzdarip kişilerin orta ila şiddetli ağrılar çekmesine neden olabilir. Çürük, uzun süre boyunca tedavi edilmediğinde diş apsesi oluşabilir veya dişteki bir çatlak veya kırılma, bakterinin dişin pulpa (dişin en iç kısmındaki yumuşak doku) bölgesi içinde kendi yolunu bulmasına ve iltihap oluşturmasına neden olur.
Bakteri içeride kendi yolunu yaptığında diş köküne doğru yayılacak ve hem iltihaba hem de şişkinliğe neden olacaktır. İltihap oluştuğunda bakteri, şişkinliğin bulunduğu kökün ucunda dar bir alan içerisinde (apse olarak bilinir) irine baskı yapacaktır.
Diş Apsesi Belirtileri
Diş apsesinin belirtileri şunları kapsar :
- Dişlerde sürekli zonklama ve şiddetli olarak kendini gösteren ağrılar
- Sıcaklığa karşı aşırı hassasiyett oluşması
- Normal çiğneme ve ısırma hareketi sırasındaki ağrı
- Ateş
- Yüz ve yanaklarda şişme
- Çene altındaki veya boyundaki lenf bezlerinin hassaslaşmaya veya şişmeye başlaması
- Apsenin patladığı anlamına gelen, ağrının kesilmesini takiben ağız içinde kötü tat veren sıvı
Diğer Risk Faktörleri
Aşağıdaki faktörler diş apsesi riskinizi artırabilir:
- Kötü Ağız Alışkanlıkları — Her gün (tercihen iki kez veya daha fazla) dişlerinizi fırçalamaz veya diş ipi ile temizlemezseniz, diş eti hastalığı, diş apsesi ve diş çürüğü gibi başka ağız ve diş komplikasyonları riskiniz önemli oranda artacaktır.
- Aşırı Şekerli Besinler — Fazla şeker vücudunuz ve bilhassa dişleriniz için zararlıdır. Asitli içecekler, şekerlemeler ve fazla şeker içeren diğer yiyecekler hızlı bir şekilde enfeksiyona veya diş apsesine dönüşebilecek diş çürüklerine neden olabilir.
- Diğer Sağlık Sorunları — Diyabet veya başka türden bir otoimmün rahatsızlığınız mı var? Şayet varsa, bunlar elbette diş apsesine yakalanma ihtimalinizi artırabilir. Bu yüzden kişisel diş bakımı ve düzenli ağız kontrolü kaçınılmazdır.
Ne Zaman Diş Hekiminize Başvurmalısınız?
Yukarıda yer alan belirtilerden herhangi birisini yaşıyorsanız, özellikle yüzünüzde şişlik oluşmaya veya ateşiniz çıkmaya başladıysa hemen diş hekiminize başvurmanız gerekir. Şayet diş hekiminiz sizi hemen göremeyecek durumda ise, bu belirtiler enfeksiyonun muhtemelen çenenize ve çevreleyen dokuya yayıldığına işaret ettiği için bir acil servis bölümüne gitmeniz gerekir.
Hem ağrıdan hem de durumdan kendinizi kurtarmanın tek yolu düzgün bir diş tedavisi görmektir. Apse patlarsa, ağrıda bir azalma hissedebilirsiniz, ancak yine de bir uzman yardımı almanız gerekecektir. Enfeksiyon çenenizin diğer bölümlerine ve baş ve boyun bölgenize doğru yayılabilir ve en kötü senaryoda ise hayatınızı tehlikeye atabilecek, vücudunuzun tamamına yayılan bir enfeksiyon olan sepsise (kan zehirlenmesi) yol açabilir.
Muayene ve Tanı
Düzenli kontrollerin haricinde diş hekiminiz dişinizin apseli olduğunu doğrulamak için bir takım özel testler gerçekleştirebilir:
- Dişe Hafifçe Vurma — Apseli bir diş genellikle dokunmaya veya basınca oldukça duyarlıdır, dolayısıyla ağrı düzeyinizi tespit etmek amacıyla diş hekiminiz bunların ikisini de dişiniz üzerinde deneyebilir.
- Röntgen — Röntgen veya görüntüleme testi (bilgisayarlı tomografi gibi) apsenin tespit edilmesine yardımcı olabilir, dolayısıyla emin olmak amacıyla diş hekiminiz bunların bazılarını çektirmenizi isteyebilir.
- Laboratuvar Testleri — İlk basamak olarak antibiyotikler enfeksiyonla mücadele etmeye yardımcı olmuyorsa, diş hekiminiz buna ne tür bakterinin neden olduğunu keşfetmek amacıyla enfeksiyondan bir numune alabilir. Bu ileriye yönelik daha etkin bir tedavi planı saptamasına yardımcı olacaktır.
Diş Apsesi Tedavileri
Diş apsesi tedavisi, apsenin içinin boşaltılması ve enfeksiyonlu bölgenin temizlenmesinden oluşur. Dişin kendisi kök kanal tedavisi ile kurtarılabilir, fakat bazı durumlarda dişin çekilmesi gerekebilir. Diş apsesini tedavi etmeden bırakmak ciddi, hatta hayatı tehlikeye atan komplikasyonlara yol açabilir. Diş hekiminiz ve çene cerrahınız size aşağıdakileri önerebilir:
Kök Kanal İşlemi — Mümkünse, diş hekiminiz kök kanal tedavisi yaparak dişinizi kurtarmaya çalışacaktır. Diş temizlenir ve dışarısı dezenfekte edilir, içi frezle delinir ve iç kısmı boşaltılıp temizlendikten sonra yapısal bütünlüğü sağlamak (ve gelecekteki enfeksiyonlardan dişi korumak) amacıyla güvenli bir yapıştırıcı siman ile doldurulur. Bakımı sağlandığında, restore edilen dişi ömür boyu kullanabilirsiniz.
Zarar Görmüş Dişi Çekme — Dişi çekmek son çaredir, fakat diş kurtarılamıyorsa, geri kalan ağız sağlığınızı korumak amacıyla diş hekiminiz bu seçeneğe karar verecektir. Diş çekildiğinde, başka enfeksiyon oluşmaması için apse tamamen boşaltılacak ve temizlenecektir.
Antibiyotikler — Eğer enfeksiyon apseli bölgenin etrafıyla sınırlanmışsa antibiyotiğe ihtiyaç duymayabilirsiniz. Fakat enfeksiyon daha fazla yayılmışsa ve özellikle zayıf bir bağışıklık sistemine sahipseniz, diş hekiminiz enfeksiyonu yavaşlatmak veya hafifletmek için antibiyotik yazacaktır.
Apseli bölge iyileşirken, diş hekiminiz ağzınızı tuzlu ılık su ile düzenli olarak çalkalamanızı ve karşılaşabileceğiniz rahatsızlıkları hafifletmek amacıyla gerektiğinde reçetesiz satılan ağrı kesici ilaçlar almanızı önerebilir.
Diş Apsesini Önleme
Dişlerinize düzenli şekilde bakarak, sağlıklı yiyecekler yiyerek ve düzenli kontroller yaptırarak diş apsesini oluşmadan önce önleyebilirsiniz. İşte mutlu ve sağlıklı bir ağza sahip olmanızı sağlayacak birkaç genel kural.
- Florürlü su için.
- Günde iki kez (veya her öğünden sonra) dişlerinizi fırçalarken florürlü bir diş macunu kullanın.
- Fırçanızın kılları yıpranınca diş fırçanızı değiştirin veya genel bir kural olarak üç ayda bir fırçanızı değiştirin.
- Her gün diş ipi veya diş arayüzü temizleyicisi ile dişlerinizi temizleyin.
- Öğünlerden sonra, artık yemek parçacıklarından kurtulmak amacıyla antimikrobiyal veya florür içeren ağız bakım suyu kullanın.
- Dengeli beslenin ve şekersiz besinler yiyin.
- Diş hekiminize düzenli olarak diş muayenesi ve temizliği yaptırın.
Ağız bakım rutini ile ilgili sorularınızın olması durumunda veya diş apsesinin erken döneminde olduğunuzu hissettiğinizde muayene için diş hekiminizle iletişime geçin. Bu ziyaretlerde diş hekiminiz sorularınızı yanıtlayacak ve diş apsesi için tedaviye ihtiyacınızın olup olmadığına karar verecektir.
