ปัญหาเหงือกอักเสบ เกิดขึ้นได้กับทุกคน ไม่ว่าเป็นการแปรงฟันที่แรงเกินไป หรือการใช้ไหมขัดฟันที่รุนแรงเกินไป หมั่นสังเกตว่าเหงือกของคุณเริ่มเปลี่ยนเป็นสีแดง บวมหรือมีเลือดออกขณะที่คุณแปรงหรือใช้ไหมขัดฟันหรือไม่ เหงือกที่สุขภาพดีมักจะฟื้นตัวจากการอักเสบเล็กน้อยได้อย่างรวดเร็ว แต่ถ้ามีอาการเหงือกบวม มีเลือดออกมาหลายวัน ซึ่งเป็นตัวบ่งบอกว่าอาจมีสาเหตุมาจากด้านอื่นๆ
สาเหตุที่ทำให้เกิดเลือดออกตามไรฟัน
โดยปกติแล้ว เหงือกจะมีสีชมพูและเต่งตึงเมื่อสัมผัส หากเหงือกของคุณมีสีแดงสด บวม หรือมีอาการระคายเคือง อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกว่าเหงือกของคุณมีปัญหา ปัญหาระยะแรก เรียกว่า เหงือกอักเสบ เป็นปัญหาด้านเหงือกที่พบบ่อยที่สุดในผู้ใหญ่ สมาคมทันตแพทย์อเมริกัน (ADA) รายงานผลการศึกษาของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรค ว่าครึ่งหนึ่งของประชากรชาวอเมริกันอายุ 30 ปีขึ้นไป มีปัญหาเหงือก
อย่างไรก็ตามยังมีสาเหตุประการอื่นที่ทำให้เหงือกบวมหรือมีเลือดออกตามไรฟัน ได้แก่:
- ผู้ที่มีภาวะเลือดออกผิดปกติ
- การตั้งครรภ์และการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนของผู้หญิง
- การใส่ฟันปลอมที่ไม่พอดีกับช่องปาก
- การแปรงฟันที่แรงเกินไป
- การใช้ไหมขัดฟันอย่างผิดวิธี
- การติดเชื้อแบบแพร่กระจาย
- ผู้เข้ารับเคมีบำบัด
- ผู้ที่ทานยาเจือจางเลือด
- ผู้ที่สูบบุหรี่และเคี้ยวเส้นยาสูบ
- การขาดวิตามิน
มาตรการป้องกัน
การมีสุขอนามัยในช่องปากที่เหมาะสมจะช่วยป้องกันปัญหาเหงือกบวมและเลือดออกตามไรฟันได้
การแปรงฟันอย่างน้อยวันละสองครั้ง นานครั้งละสองนาทีและการใช้ไหมขัดฟันอย่างน้อยวันละครั้ง เป็นสิ่งสำคัญยิ่ง
การแปรงฟันอย่างถูกวิธี ให้แปรงเป็นจังหวะสั้นๆ อย่างเบามือ โดยเฉพาะแนวเหงือก ฟันด้านหลัง และรอบ ๆ วัสดุอุดฟัน ครอบฟันหรือบริเวณที่เคยได้รับการรักษา
เลือกใช้แปรงสีฟันที่มีขนนุ่ม มีหัวแปรงสีฟันที่ยืดหยุ่นได้ดี เพื่อป้องกันแรงกดที่แรงเกินไปที่เหงือกขณะแปรงฟัน
ใช้ไหมขัดฟัน ก่อนเข้านอนทุกคืน
การใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดระหว่างซี่ฟัน ใช้ไหมขัดฟันโอบรอบๆ ฟันให้เป็นรูปตัว "C" แล้วค่อยๆขยับขึ้นลง โดยเฉพาะอย่างยิ่งบริเวณขอบเหงือก
ตรวจสอบให้แน่ใจว่าใช้ไหมขัดฟันส่วนใหม่ขัดฟันซี่ต่อ ๆ ไป เพื่อหลีกเลี่ยงการนำคราบจุลินทรีย์จากฟันซี่หนึ่งไปยังฟันอีกซี่
ไหมขัดฟันช่วยกำจัดคราบแบคทีเรียและเศษอาหารได้ดี จึงเป็นสิ่งสำคัญต่อการป้องกันการเกิดปัญหาโรคเหงือก
เหงือกบวมและมีเลือดออกในเด็ก
สมาคมปริทันตวิทยาแห่งสหรัฐอเมริกา (AAP) ตั้งข้อสังเกตว่าปัญหาเหงือกเป็นเรื่องปกติในเด็ก แต่สามารถป้องกันและรักษาได้
สมาคมยังได้แนะนำให้สอนนิสัยการแปรงฟันที่เหมาะสมแก่เด็กๆ ตั้งแต่เนิ่นๆ และกำหนดเวลาการตรวจฟันเป็นประจำเพื่อป้องกันและรักษาปัญหาด้านเหงือกหรือฟันที่อาจเกิดขึ้น
หากลูกน้อยของคุณกำลังมีฟันซี่ใหม่งอกขึ้นมา และมีอาการบวมแดงในบริเวณนั้น ให้ใช้น้ำแข็งประคบเพื่อบรรเทาอาการอักเสบ
บางครั้ง ขนมที่แข็งหรือมีความกรุบกรอบมาก อาจขูดเหงือกของเด็กและทำให้เหงือกบวมหรือเลือดออกได้
นอกจากนี้ เด็กๆ อาจจะได้รับบาดเจ็บที่ปาก จากการหกล้มขณะเล่น ซึ่งนับว่าเป็นปัญหาที่พบได้ทั่วไป
หากการบาดเจ็บดูรุนแรงและมีเลือดออกนานกว่า 10 นาที ให้พาเด็กไปพบแพทย์
การรักษา
สำหรับกรณีเหงือกบวมที่ไม่รุนแรง บรรเทาได้ด้วยการทำความสะอาดเหงือกอย่างถูกวิธี และใช้น้ำเกลือล้างปากก็ช่วยลดอาการบวมได้
หากมีเลือดออกตามไรฟัน ให้ใช้ผ้าก๊อซจุ่มน้ำใส่น้ำแข็งหรือถุงชาชุบน้ำหมาดๆ นำไปประคบตรงบริเวณนั้นก็ช่วยบรรเทาอาการได้เช่นกัน
มาโยคลินิคได้แนะนำให้ใช้ยาแก้ปวดที่ไม่ต้องได้รับการอนุญาตโดยแพทย์ เช่น Ibuprofen หรือ Acetaminophen เพื่อลดอาการปวด
การรักษาปัญหาเหงือกอักเสบที่ดีที่สุด คือ การเข้ารับการทำความสะอาดฟันจากผู้เชี่ยวชาญหรือทันตแพทย์เพื่อขจัดคราบหินปูนและคราบจุลินทรีย์
การแปรงฟันด้วยยาสีฟันกำจัดเชื้อจุลินทรีย์ ที่มีฤทธิ์ต่อสู้กับเชื้อแบคทีเรีย เพื่อช่วยลดคราบจุลินทรีย์และลดการสะสมของคราบหินปูน ซึ่งเป็นสาเหตุของโรคฟันผุและปัญหากลิ่นปากในระหว่างการพบทันตแพทย์ตามตารางนัดถัดไป
